Waarom herinneringen verdwijnen

De meeste volwassenen kunnen niet veel meer herinneren van gebeurtenissen van voordat ze drie waren. Hoe vormen herinneringen zich eigenlijk? En waarom vergeet je soms dingen of blijken ze toch anders te zijn dan je dacht?

Mijn dochter gaat volgend jaar naar de middelbare school. Afgelopen week heeft ze met haar klas de musical opgevoerd. Alles moest op film en worden gefotografeerd! Deze gebeurtenis wil ze nooit meer vergeten.

Ik heb in m’n leven regelmatig gedacht dat ik iets NOOIT meer zou vergeten. Maar, dat gebeurt dus wel. Van mijn eigen musical, nu zo’n ruim veertig jaar geleden herinner ik me, nou, niets. Nou ja, één ding. Dat ik heel ongemakkelijk als oud omaatje op het podium sta met kabouters om me heen.

Waarom herinner ik me nu juist dat? Omdat precies op dat moment er een foto is gemaakt die in mijn fotoalbum is beland. Zonder die foto had ik echt geen idee gehad welke rol ik in de musical had vertolkt.

We zeggen nu vaak over de jonge generatie dat ze te veel het leven aan het filmen en fotograferen zijn in plaats van het werkelijk te beleven. Maar zij hebben straks wel de beelden en snapshots waarbij ze herinneringen kunnen ophalen. Mijn dochter zal over veertig jaar meer gevoelens hebben bij het terugzien en horen van haar stem dan wat ik voelde bij het zien van die ene foto. En dat geldt niet alleen voor deze ervaring maar voor veel meer mijlpalen in haar leven.

Echt of van horen zeggen?

Hoeveel van je herinneringen zijn eigenlijk echt van jezelf of juist herinneringen die gemaakt worden door je omgeving? Weet ik echt nog dat ik kilometers afdreef op een luchtbedje in de zee of ‘weet’ ik dat omdat m’n ouders het regelmatig weer vertelden? Weet ik echt nog dat ik als omaatje op het podium stond? Nee, eigenlijk wist ik na lang nadenken alleen nog maar dat ik een rol kreeg die ik helemaal niet wilde. Ik was de langste in de klas, dus kabouter was niet zo handig…

Valse herinneringen

Ze zeggen dat je vanaf je 3e jaar je dingen weet te herinneren. Of je een herinnering nog na vele jaren weet hangt af van de hoeveelheid emotie die daarbij te paard gaat en of het een samenhangend verhaal vormt als we het later willen vertellen.

Er is onderzoek gedaan naar het ‘voeren’ van herinneringen aan kinderen. Jonge kinderen, tot een jaar of 7, vallen niet voor een valse herinnering. Naarmate we ouder worden zijn we meer geneigd om een valse herinnering aan te nemen als waar. We gebruiken herinneringen om invulling te geven aan dingen die gebeurd zijn en soms hebben we meer detail nodig dan wat we zelf kunnen herinneren. Dan vullen we dat op met informatie die aannemelijk lijkt.

Het is dus echt zo dat ik niets meer weet van m’n eigen musical. Ik herinner alleen maar het zien van een oude foto in mijn fotoalbum. En ik vul die herinnering in naar wat ik op die foto zie.

Ieders leven zit vol herinneringen. Goed en slecht. Het is goed om te weten dat deze ‘herschreven’ worden naarmate we ouder worden. Ik denk dat ik vanaf nu meer foto’s ga maken. Kleine geheugensteuntjes die ik later kan invullen tot mooie verhalen. Zonder herinneringen hebben we niet geleefd…