Schrijven helpt bij verwerken kanker

De training ‘Spirituele autobiografie’ van VUmc Cancer Center Amsterdam blijkt een belangrijk hulpmiddel voor ex-kankerpatiënten om het eigen leven in kaart te brengen en beter om te gaan met de ziekte. Tijdens een groepstraining schrijven deelnemers hun levensverhaal en delen ze ervaringen en verhalen met elkaar. Dit blijkt cruciaal voor de verwerking. “De diagnose kanker en de veelal ingrijpende, intensieve medische behandelingen die mensen moeten ondergaan, confronteren hen met de grenzen van hun bestaan en de dood. Mensen met kanker ondervinden aan den lijve dat het leven niet maakbaar is en dat zij kwetsbaar en sterfelijk zijn ”, vertelt onderzoeker Lenneke Post van VUmc.

Vanuit de praktijk zien Post en haar collega’s dat de confrontatie met kanker niet alleen fysiek en emotioneel lijden veroorzaakt, maar ook existentieel een uitdaging blijkt. Mensen vinden over het algemeen wel een manier om hiermee om te gaan. Zo’n 20% geeft echter aan dat ze met deze uitdaging worstelen, en een aantal van hen wil hierbij professionele hulp. Deze mensen ervaren door hun ziekte bijvoorbeeld een diepgaande eenzaamheid of angst voor de dood; of ze voelen zich machteloos en onzeker; of ze worden overvallen door wanhoop en een gevoel van zinloosheid. Maar er zijn ook mensen die de behoefte voelen om alles eens op een rijtje te zetten.

Grote levensvragen

Uit onderzoek blijkt dat het voor deze mensen helpt om op gestructureerde wijze het eigen leven in kaart te brengen. Mensen durven hierdoor weer te vertrouwen op hun (innerlijke) kracht, en op de zin van het leven. Schrijven blijkt hierbij een belangrijk hulpmiddel te zijn: “Mensen vinden het soms moeilijk om over grote levensvragen na te denken. Door over je eigen leven te schrijven, kun je je gedachten ordenen en het allemaal wat tastbaarder en inzichtelijker maken”, aldus Post. “Deelnemers aan het onderzoek gaven aan dat het schrijven hen in staat stelde om gestructureerd en van een afstandje naar hun eigen leven te kijken. Dat werkte heel verhelderend voor hen. Daarnaast konden zij hierdoor milder en met meer compassie naar zichzelf kijken.”

Het feit dat het levensverhaal gedurende een groepstraining werd geschreven en gedeeld, was voor de deelnemers cruciaal. Groepsleden konden zich aan elkaar spiegelen en optrekken.

De training is ontwikkeld en wordt gegeven door Jannet Delver van Metamedica. Het onderzoek is opgezet en uitgevoerd door Lenneke Post van de dienst geestelijke verzorging en de onderzoeksgroep ‘samen leven met kanker’.